Hulpvorm Beter Thuis: integrale manier van werken biedt hulp aan het hele gezin
Al eerder vertelden we over de hulpvorm Beter Thuis: integrale specialistische gezinsbehandeling van Jeugdformaat, Ipse de Bruggen en Youz. Beter Thuis is er voor gezinnen met meervoudige en complexe problemen, op het vlak van jeugdhulpverlening, psychiatrie en/of een lichte verstandelijke beperking. Onderzoeker Rianne Wassink – de Stigter houdt zich vanuit een onderzoeksteam bezig met een evaluatie van de zorg en een profielanalyse van de gezinnen waaraan Beter Thuis zorg levert. Ze vertelt over het onderzoek en de meerwaarde van integraal werken: domein-overstijgend samenwerken vanuit verschillende disciplines.
Breed samenwerken
Rianne ziet het duidelijk: wetenschappelijke literatuur leert ons dat bij gezinnen met meervoudige en complexe problematiek het belangrijk is om bij de start van de behandeling heel breed in kaart te brengen waar de problematiek ligt: voor elk gezinslid apart en voor het gezin als geheel. ‘Het zorgveld in Nederland is opgesplitst in veel verschillende specialisaties en disciplines. Maar voor gezinnen met meervoudige en complexe problematiek is een bredere blik nodig, die specialisaties en disciplines overstijgt. Dan bedoel ik niet alleen specialisaties binnen de jeugdzorg of GGZ, maar nóg breder: schuldhulpverlening, hulp bij huisvesting, medische hulp. Een interventie in opvoedproblematiek of een behandeling binnen de GGZ kan bijvoorbeeld minder impact hebben wanneer ouders veel stress en zorgen hebben rondom hun financiële situatie of huisvesting. En alle zorg stapelen, of ouders van instantie naar instantie sturen, is ook minder effectief. De ervaring leert: we komen niet verder met de manier van zorg zoals het nu is geregeld. Er is meer samenwerking nodig en een integrale manier van werken.’ Dat is precies wat Beter Thuis doet voor deze gezinnen: het integreren van brede expertise, bijvoorbeeld vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie, de psychiatrie voor volwassenen, de specialistische jeugd- en opvoedhulp, de specialistische zorg voor mensen met een lichte verstandelijke beperking en het sociaal-maatschappelijke domein.
Profielschets gezinnen
Om het zorgaanbod beter te laten aansluiten op de zorgbehoefte van gezinnen met meervoudige en complexe problematiek werkt het onderzoeksteam aan een profielschets van deze gezinnen. ‘Die profielanalyse is belangrijk om in kaart te brengen hoe de problematiek van gezinnen met meervoudige en complexe problematiek eruit ziet. Sinds 2019 nemen 307 kinderen en hun gezinnen deel aan het onderzoeksproject. Natuurlijk is elk gezin uniek, maar wij hopen vanuit het onderzoek wel subtypes te kunnen definiëren. We onderscheiden daarvoor waar de zwaarte van de problematiek ligt, onderverdeeld in domeinen zoals kindproblematiek, maatschappelijke problematiek, psychische problematiek, gedragsproblemen of lichtverstandelijke beperking. Op basis van deze profielanalyse kunnen hulpverleners binnen een integraal team, zoals de Beter Thuis teams, de hulp nog beter afstemmen op cliënten en expertise erbij halen die nodig is.’
Niet de norm
Integraal werken gebeurt op steeds meer plekken en binnen steeds meer organisaties, maar is nog niet de norm, ziet Rianne. ‘Terwijl de ervaringen vanuit de praktijk veelbelovend zijn. Desondanks is er nog weinig onderzoek naar deze manier van integraal werken gedaan, maar vanuit behandelaren worden positieve resultaten ervaren bij gezinnen. Daarom is het onderzoek van Beter Thuis zo belangrijk: meer inzicht geven en een leidraad vormen. Wat hebben hulpverleners hiervoor nodig? Welke expertise is belangrijk? En welke gezinnen zijn gebaat bij deze vorm van werken?’ Het onderzoeksteam werkt hiervoor nauw samen met hulpverleners in de praktijk: de behandelaren binnen de teams van Beter Thuis. ‘Voor het onderzoek maken we gebruik van vragenlijsten die begeleiders en behandelaren afnemen bij start van het ondersteunings- en behandeltraject en aan het eind. Het is heel belangrijk dat de vragenlijsten voor de praktijk van meerwaarde zijn. Zo wordt er bijvoorbeeld een screener afgenomen voor vermoedens van licht-verstandelijke beperking bij opvoeders. De informatie die hieruit naar voren komt, kan behandelaren helpen bij het aanpassen van het ondersteunings- en behandeltraject. Wij gebruiken vervolgens de lijsten voor onderzoek. En conclusies vanuit onderzoek toetsen wij ook altijd in de praktijk. Zo versterkt zorg en onderzoek elkaar.’
Aanvullend over het onderzoek
Het onderzoek waar het onderzoeksteam uitvoert wordt gesubsidieerd door het Maria Regina Scholten fonds, de Stichting Vrienden van Ipse de Bruggen, en het Transformatiefonds. Het volledige onderzoeksteam bestaat naast Rianne Wassink - de Stigter uit onderzoekers Rianne Jansen, Inge Simons, Sarah Soenen en collega’s uit de praktijk. De resultaten van de profielanalyse worden in Q1 van 2023 bekendgemaakt. De zorgevaluatie van Beter Thuis volgt in Q2. Volg de website en social media van Youz, Jeugdformaat en Ipse de Bruggen voor updates.